Yiyecekler için kullanılan "Beş Saniye Kuralı" nedir? Beş saniye kuralı gerçek mi, değil mi?
Yere düÅŸen yiyeceklerin yenilebilir olması için “beÅŸ saniye kuralını” (veya bazı yerlerde “üç saniye kuralı”) duymuÅŸ olabilirsiniz. Urban Dictionary’ye göre bu kural, yiyeceklerin beÅŸ saniye içinde düÅŸtüÄŸü yerden alınabileceÄŸi ve güvenle tüketilebileceÄŸine dair “yazılı olmayan" bir kuraldır. Yazılana göre bu kuralın arkasındaki mantık, “kir ve mikropların bir yüzeyden diÄŸerine geçmesinin altı saniye sürmesidir.”
Bazı ülkelerde bazen beÅŸ yerine üç saniye belirtilir. Ancak bu kuralın bahsedilmeyen bir kısmı, arkasındaki kanıtlardır. Yine de üç/beÅŸ saniye kuralı, Mythbusters tarafından pop-bilim ÅŸovu Mythbusters da dahil olmak üzere birkaç farklı ÅŸekilde test edildi.
Testin yapıldığı bölümde, Mythbusters, plakaları vücut sıcaklığında inkübe etmeden ve nelerin geliÅŸtiÄŸini görmeden önce, atölyelerinin çeÅŸitli zemin yüzeylerine bakteri temas plakaları yerleÅŸtirdi. Üretilen bakterilerin, düÅŸürdükleri yere baÄŸlı olarak oldukça deÄŸiÅŸken olduÄŸunu ve ilginç bir ÅŸekilde klozet kapağından alınan örneklerin diÄŸer yüzeylere kıyasla ÅŸaşırtıcı derecede temiz olduÄŸunu buldular.
Ekip, beÅŸ saniye kuralını test etmek ve yiyeceklerinizi hızlı bir ÅŸekilde toplayarak bakteri kapmayı önleyip önleyemeyeceÄŸinizi keÅŸfetmek için, temiz bir yüzey alıp beÅŸ gün boyunca et suyunda bekleterek mümkün olduÄŸu kadar eÅŸit bir ÅŸekilde kirletmeye karar verdi. Daha sonra iki ve altı saniye aralığında yüzeye ıslak pastırma ve kuru kraker yerleÅŸtirdiler.
Pastırma ve krakerlerin topladığı bakteri miktarlarında farklılıklar bulunurken, iki saniye yerde kalan yiyecek ile altı saniye yerde kalan yiyecek arasında önemli bir fark görülmedi.
Jamie Hyneman, “AnlayabildiÄŸim kadarıyla, zaman bir faktör gibi görünmüyordu, çünkü tüm numuneler, yerde ne kadar kalırlarsa kalsınlar, yaklaşık olarak aynı miktarda kirlilik gösteriyor gibi görünüyor” diyerek sözlerini tamamladı.
Daha sonra, zaman dışındaki deÄŸiÅŸkenleri ortadan kaldırmak için bakteri temas plakalarını önceden hazırlanmış yüzeylerine iki ve altı saniye yerleÅŸtirmeye çalıştılar. Yine hiçbir fark bulunamadı ve efsanenin doÄŸru olmadığına karar verdiler.
BaÅŸka araÅŸtırmalar da aynı ÅŸeyi söylüyor
Bu bulguları geniÅŸ ölçüde destekleyen daha fazla bilimsel çalışma da bulunuyor. 2006 yılında yapılan bir çalışma, Salmonella Typhimurium bakterisinin ahÅŸap parke ve halı yüzeylerinden salam ve ekmeÄŸe transferini test etti. Bakterilerin, kendisine dokunan gıdayı kirletecek kadar yüksek sayılarda dört haftaya kadar hayatta kalabildiklerini ve transferin “neredeyse temas anında” gerçekleÅŸtiÄŸini buldular.
Yazarlar çalışmalarında, “Sonuç olarak, bu çalışma, gıdaya çapraz kontaminasyonu azaltmak için gıda temas yüzeylerinin uygun ve özenli sanitasyonunun gerekli olduÄŸu sonucuna varıyor” diye yazdı ve ekledi: “Çünkü çok kısa temas süreleri bile çok sayıda bakterinin transferiyle sonuçlanıyor.”
Emoji Ä°le DeÄŸerlendir
İnanılmaz
MuhteÅŸem
BeÄŸendim
BeÄŸenmedim
